Τετράς: Η Ξακουστή του Πειραιώς

Πολλοί είναι εκείνοι που παρομοιάζουν τον Μάρκο Βαμβακάρη με τον Jimi Hendrix κυρίως για την ορμητικότητα, τη δεξιοτεχνία και την αστείρευτη έμπνευσή του όταν έπιανε το τρίχορδο μπουζούκι του, όπως και ο συνάδελφός του την ηλεκτρική κιθάρα, αλλά και την τραχιά φωνή του. Την ίδια περίπου εποχή έφυγαν από τη ζωή, ο ένας το 1970, ο άλλος το 1972. Δε «συναντήθηκαν» ούτε μέσω της δισκοθήκης του Hendrix, στην οποία η μυθολογία του Rock & Roll αναφέρει ότι βρέθηκαν δίσκοι του Μανώλη Χιώτη. Όμως και το ρεμπέτικο έχει τη δική του μυθολογία και πίσω της είναι κρυμμένες ατελείωτες ιστορίες μέσα από τις προσωπικές διηγήσεις που πολλές φορές διχάζουν και τους ίδιους τους πρωταγωνιστές της. Τι κρίμα λοιπόν να μην έχει ακούσει ο Hendrix τον «ηλεκτρισμό» της γνήσιας πενιάς του Μάρκου. Και οι δύο καταξιώθηκαν μακριά από τον τόπο γέννησής τους. Ο Hendrix όταν μετακόμισε από την Αμερική στην Αγγλία και συγκεκριμένα στο Λονδίνο, ενώ ο Μάρκος όταν έφυγε από τη γενέτειρά του, τη Σύρα και πήγε στον Πειραιά. Ο πρώτος δημιούργησε το πιο δυναμικό γκρουπ της εποχής του, τους Experienced και ο Μάρκος τη δημοφιλή κομπανία: «Τετράς η Ξακουστή του Πειραιώς». Έτσι έμεινε στην ιστορία. Και οι δύο πέρασαν στους Αθάνατους της Μουσικής, ανοίγοντας νέους μουσικούς δρόμους και επηρεάζοντας πολλούς μουσικούς. 

Η «Τετράς η Ξακουστή του Πειραιώς» σχηματίστηκε το 1934, ήταν η πρώτη κομπανία με μπουζουκομπαγλαμάδες σπεσιαλίστες μουσικούς. Αποτελούνταν από τον Μάρκο Βαμβακάρη, τον Γιώργο Μπάτη, που υπήρξε ο «νονός» του ονόματος της ορχήστρας και τους Μικρασιάτες, Ανέστο Δελιά και Στράτο Παγιουμτζή. Ο Μάρκος ήταν τότε 29 χρονών, ο Δελιάς 22, ο Στράτος 28 με 30 και ο Μπάτης, από τους πρωτομάστορες του ρεμπέτικου, 45 με 50, του οποίου οι ηχογραφήσεις εντοπίζονται από τις αρχές του αιώνα. 

Το ρεμπέτικο δεν άφησε εποχή μόνο ως μουσικό φαινόμενο, αλλά και ως κοινωνικό φαινόμενο, που δεν έγινε ποτέ κατεστημένο στη μουσική μας παράδοση. Αναπτύχθηκε κυρίως με τη μικρασιατική καταστροφή και τον ερχομό των προσφύγων από τα παράλια, που έφεραν μαζί τους ανατολίτικους ήχους και τους αμανέδες. Η θεματολογία των τραγουδιών καταπιάνεται με θέματα καθημερινότητας και κυρίως μαγκιάς. Ένας υπόγειος κόσμος αρχίζει να ανατέλλει, ένας κόσμος που ο έρωτας, τα ναρκωτικά και η τιμή συχνά εναλλάσσονται, συνθέτοντας το κοινωνικό υπόβαθρο του ρεμπέτικου τραγουδιού.